Khái niệm T0, T1, T2. T3 trong chứng khoán

T là chữ viết tắt của “Transaction – Giao dịch”. Theo đó, T là ngày mà nhà đầu tư thực hiện giao dịch chứng khoán, tương ứng với ngày khớp lệnh giao dịch mua bán chứng khoán trên sàn giao dịch. Tuy nhiên sau khi khớp lệnh, sẽ luôn có một độ trễ nhất định khiến bên bán chưa nhận được tiền ngay và bên mua cũng chưa nhận được chứng khoán ngay. Số ngày của độ trễ tùy thuộc vào loại chứng khoán mà bên mua và bên bán giao dịch.

T0 hay T+0: ngày bên mua nhận được chứng khoán và bên bán nhận được tiền lời trùng khớp với ngày thực hiện giao dịch (ngày T);

T1 hay T+1: ngày bên mua nhận được chứng khoán và bên bán nhận được tiền là 1 ngày, sau ngày khớp lệnh (T+1);

T2 hay T+2: ngày bên mua nhận được chứng khoán và bên bán nhận được tiền là 2 ngày, sau ngày khớp lệnh (T+2);

T3 hay T+3: ngày bên mua nhận được chứng khoán và bên bán nhận được tiền là 3 ngày, sau ngày khớp lệnh (T+3);

Ví dụ:

Lệnh giao dịch mua bán chứng khoán được thành lập vào ngày thứ Hai - 03/07/2023 (ngày T).
Theo đó:

•Dựa trên nguyên tắc T0 hay T+0: ngày bên mua nhận chứng khoán và bên bán nhận tiền là 0 ngày sau T, ngày thứ Hai - 03/07/2023.

• Dựa trên nguyên tắc T1 hay T+1: ngày bên mua nhận chứng khoán và bên bán nhận tiền là 1 ngày sau T, ngày thứ Ba - 04/07/2023;

• Dựa trên nguyên tắc T2 hay T+2: ngày bên mua nhận chứng khoán và bên bán nhận tiền là 2 ngày sau T, ngày thứ Tư - 05/07/2023;

• Dựa trên nguyên tắc T3 hay T+3: ngày bên mua nhận chứng khoán và bên bán nhận tiền là 3 ngày sau T, ngày thứ Năm – 06/07/2023;

Lưu ý: Các này T1, T2, T3 không bao gồm ngày nghỉ Lễ theo Luật Lao động và không tính thứ Bảy, Chủ Nhật.

LƯỚT CHỨNG KHOÁN T+0

Nhằm tạo điều kiện cho nhà đầu tư tiến hành giao dịch và mua bán nhanh chóng, hoạt động giao dịch T+0 đã ra đời. Hãy cùng tìm hiểu thêm về khái niệm lướt T+0 và những quy định về việc lướt T+0 tại sàn giao dịch chứng khoán Việt Nam.

Lướt T+0 là gì?

Lướt T+0 hay lướt T0 là khi nhà đầu tư có thể mua bán, giao dịch cổ phiếu ngay trong ngày mà không cần đợi sau 02 ngày (T+2) như quy định trước đây.

Lưu ý quy định về điều kiện lướt T+0 ở Việt Nam

Nhà đầu tư cần ký hợp đồng giao dịch chứng khoán trong ngày với các công ty đã được cấp phép cung cấp dịch vụ cho vay chứng khoán;

Hợp đồng giao dịch chứng khoán T+0 phải cho phép công ty chứng khoán được quyền thực hiện giao dịch vay/mua bắt buộc. Điều này giúp hỗ trợ nhà đầu tư thanh toán trong trường hợp bị thiếu hụt chứng khoán để chuyển giao theo quy định về bù trừ, thanh toán trong giao dịch cổ phiếu;

Hợp đồng giao dịch chứng khoán T+0 cũng phải chỉ rõ các khoản phí, những rủi ro, thiệt hại và các khoản chi phí có thể phát sinh mà nhà đầu tư phải thanh toán cho công ty chứng khoán.

Lưu ý quy định về nguyên tắc khi tiến hành giao dịch T0 ở Việt Nam

Khi giao dịch T0, nhà đầu tư cần phải nắm rõ nguyên tắc và quy định theo Thông tư 120/2020 như sau:

• Đối với nhà đầu tư: Tài khoản dùng để giao dịch T0 phải là tàu khoản tách biệt, được quản lý riêng và hạch toán dưới dạng tiểu khoản của tài khoản giao dịch chứng khoán mà nhà đầu tư đã mở ở trên;

• Đối với công ty chứng khoán: Cần hạch toán riêng biệt giữa tài khoản giao dịch trong ngày và các tài khoản chứng khoán khác của nhà đầu tư;

• Hoạt động giao dịch chứng khoán trong ngày không được áp dụng với chứng khoán lô lẻ hay các giao dịch chứng khoán thỏa thuận;

• Giao dịch T+0 không áp dụng đối với tất cả các mã cổ phiếu được niêm yết trên sàn giao dịch mà chỉ áp dụng cho một số mã được công ty chứng khoán thông báo trên trang thông tin điện tử.

• Trong cùng ngày giao dịch T0, số lượng chứng khoán được đặt lệnh bán phải được đảm bảo bằng với số lượng đặt lệnh mua và ngược lại. Nếu có sự chênh lệch giữa số lượng lệnh bán và mua, công ty chứng khoán sẽ cần phải đại diện nhà đầu tư để trả số tiền hoặc số chứng khoán bị thâm hụt tại thời điểm thanh toán.

• Nhà đầu tư chịu trách nhiệm đối với công ty chứng khoán về các khoản bồi thường thiệt hại, các khoản thanh toán chi phí phát sinh (nếu có) liên quan đến việc mua bắt buộc, vay tiền hoặc vay chứng khoán nhằm hỗ trợ thanh toán cho nhà đầu tư. Các hoạt động hỗ trợ thanh toán bao gồm nhà đầu tư không đủ tiền thanh toán hoặc không đủ số lượng cổ phiếu để chuyển giao vào ngày thanh toán, như trong hợp đồng đã thỏa thuận với công ty chứng khoán và các bên có liên quan.

• Khi ký kết hợp đồng, công ty chứng khoán được quyền yêu cầu các nhà đầu tư phải ký quỹ một khoản tiền hoặc số lượng chứng khoán nhất định, thì mới được phép thực hiện các giao dịch trong ngày.

Có nên lướt T+0 hay không?

Với nhiều lợi ích về thời gian giao dịch, giao dịch chứng khoán T+0 đang được nhiều nhà đầu tư lựa chọn. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, giao dịch chứng khoán T+0 cũng có những rủi ro mà nhà đầu tư cần lưu ý:

Lợi ích khi giao dịch chứng khoán T+0

Việc khớp lệnh và giao dịch được tiến hành trong cùng một ngày giúp nhà đầu tư nhanh chóng mua bán chứng khoán với mức giá kỳ vọng. Nếu theo quy định phải chờ đến T+3 mới được tiến hành giao dịch thì với T+0, nhà đầu tư có thể hạn chế rủi ro về biến động giá không như mong muốn.

Nhìn chung, tính thanh khoản của thị trường được tăng lên khi việc mua bán và giao dịch cổ phiếu được diễn ra ngay trong ngày. Từ đó, tạo ra tâm lý tích cực cho nhà đầu tư và tạo động lực thúc đẩy thị trường đi lên.

Trong trường hợp nhà đầu tư cần giải ngân gấp thì việc giao dịch T0 là phương pháp hiệu quả giúp việc mua bán và thanh toán được diễn ra trong ngày.

Rủi ro của việc giao dịch chứng khoán T+

Bằng việc thực hiện mua bán trong ngày, T0 tạo điều kiện cho các hành vi bán khống trên thị trường chứng khoán.

Ngay khi thị trường có những biến động mạnh liên quan đến giá cổ phiếu, nhà đầu tư dễ dàng bị tác động tâm lý và dễ dẫn đến việc giao dịch cổ phiếu có nhiều rủi ro.

Ngoài ra, những nhà đầu tư không chuyên, thiếu kinh nghiệm là đối tượng bất lợi nhất do ảnh hưởng của hiệu ứng domino trên toàn bộ thị trường.

Kết

Giao dịch T0 vẫn mang lại lợi ích cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, nhà đầu tư chỉ nên tham gia giao dịch chứng khoán T0 khi đã có nhiều kinh nghiệm về chứng khoán cũng như có tâm lý vững chắc và quan điểm rõ ràng khi đầu tư.

Do đó, ngay khi giá cổ phiếu có dấu hiệu trở nên biến động mạnh, nhà đầu tư cần quan sát kỹ để nhanh chóng nhận biết được các dấu hiệu tiềm năng và tận dụng giao dịch chứng khoán T0 để thu lợi dựa vào việc chênh lệch giá. Tuy vậy, hoạt động này cũng thường đi kèm rủi ro vì những cổ phiếu biến động mạnh thường có chiều hướng thay đổi giá đột ngột và khó lường.